De magie van asynchronie. Asynchrone (hersen) ontwikkeling bij hoogbegaafden, even verwonderlijk als verwarrend. Of is het vanwege verwachtingen? 

Zoals we weten, tonen (hoog)begaafden vaak buitengewone gaven, maar hebben ze ook ‘eigenaardigheden’ ofwel laten ze ‘tegenstrijdend’ gedrag zien. Denk aan een slim 7-jarig meisje die aan volwassenen in de lift vraagt hoeveel ze wegen. Een volwassene kan haar vraag als ongepast beschouwen, terwijl het voor het meisje belangrijk is om te weten omdat zij in de lift net het bordje ‘maximaal toegestaan gewicht’ heeft gelezen (Webb et al., 2016). Of de pientere brugpieper, uitstekend in wiskunde, maar slecht in Nederlands. 

Het bijzondere beeld welke we aan de ‘buitenkant’ zien, zien we ook terug in de ‘binnenkant’. Shaw en zijn collega’s ontdekten in 2006 dat de hersenen van hoogbegaafde kinderen zich op een asynchrone manier ontwikkelden. Delen van de hersenen groeien met verschillende snelheden en verschillende tijdstippen op basis van ontwikkeling. Hoe intelligenter een kind is, hoe later in de ontwikkeling de prefrontale cortex, die onder andere betrokken is bij executieve functies, abstract denken, intuïtieve probleemoplossing, communicatie en emoties, dunner wordt. Asynchrone hersenontwikkeling lijkt de kern te vormen van wat we in uitvoering zíen bij hoogbegaafde kinderen (Tetreault, 2019). 

Asynchrone brein ontwikkeling

Tetreault en Zakreski (2020) concluderen dat het hoogbegaafde brein aanzienlijk verschilt qua morfologie, functionaliteit, structuur, interne netwerken en verwerkingssnelheid. Daarbij voelen hoogbegaafden zich vaak significant anders dan hun neurotypische leeftijdsgenoten. Deze verschillen doen zich voor in sensorische verwerking, sociaal functioneren, emotionele regulatie, verwerkingssnelheid, intellectuele betrokkenheid en geheugenfunctie. Het is normaal om anders te zijn, of zoals Alvarado (1989) schreef: ‘It is normal for the gifted to appear abnormal’. 

Verwacht het onverwachte

Verwacht het onverwachte bij (hoog)begaafde kinderen. Immers, zoals Knops (2008) illustreert is het voor een hoogbegaafd kind in het voortgezet onderwijs niet een vanzelfsprekendheid om op tijd te gaan leren voor een proefwerk. Het is niet ongebruikelijk dat hoogbegaafde kinderen met asynchronie, voorlopend in cognitie, worstelen met executief functioneren (Beljan, 2020). Toch kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn. 

Geen remming maar afstemming

In de huidige wereld van opvoeding, zorg en onderwijs wordt uitgegaan van gemiddelden en getallen, geldend als de ‘norm’. Deze zijn opgesteld om te begrijpen hoe kinderen zich ontwikkelen, op welke manier en welke leeftijd. Wanneer het beschrijvend wordt gebruikt, kan het een nuttig hulpmiddel zijn. Het wordt anders wanneer het, vaak onbewust, als maatstaf of verwachtingspatroon wordt gebruikt. Dit beperkt het perspectief dat elk kind, naast gemeenschappelijke eigenschappen, over unieke eigenschappen beschikt en zich op een eigen unieke manier ontwikkelt (Safe, 2014). 

Al valt er nog een wereld te ontdekken, laten we kinderen en hun ontwikkelingspotentieel niet remmen vanwege leerstofjaarklassensysteem, getallen of gemiddelden, maar zoeken naar behoeften en afstemming. Voor zowel de persoonlijke- als talentontwikkeling.

Meer lezen over Asynchrone ontwikkeling: een remmende voorsprong? Bel of mail me gerust.

Liefs Margarita

#hoogbegaafd #dubbelbijzonder #hooggevoelig #hoogontwikkelingspotentieel #geenremmingmaarafstemming #asynchronehersenontwikkeling #magievanasynchronie #maatwerk #ongekendtalent #ononderbrokenontwikkeling #echa #radboudcsw