asynchrone-ontwikkeling Archieven

De magie van asynchronie. Asynchrone (hersen) ontwikkeling bij hoogbegaafden, even verwonderlijk als verwarrend. Of is het vanwege verwachtingen?

Zoals we weten, tonen (hoog)begaafden vaak buitengewone gaven, maar hebben ze ook ‘eigenaardigheden’ ofwel laten ze ‘tegenstrijdend’ gedrag zien. Denk aan een slim 7-jarig meisje die aan volwassenen in de lift vraagt hoeveel ze wegen. Een volwassene kan haar vraag als ongepast beschouwen, terwijl het voor het meisje belangrijk is om te weten omdat zij in de lift net het bordje ‘maximaal toegestaan gewicht’ heeft gelezen (Webb et al., 2016). Of de pientere brugpieper, uitstekend in wiskunde, maar slecht in Nederlands.

Het bijzondere beeld welke we aan de ‘buitenkant’ zien, zien we ook terug in de ‘binnenkant’. Shaw en zijn collega’s ontdekten in 2006 dat de hersenen van hoogbegaafde kinderen zich op een asynchrone manier ontwikkelden. Delen van de hersenen groeien met verschillende snelheden en verschillende tijdstippen op basis van ontwikkeling. Hoe intelligenter een kind is, hoe later in de ontwikkeling de prefrontale cortex, die onder andere betrokken is bij executieve functies, abstract denken, intuïtieve probleemoplossing, communicatie en emoties, dunner wordt. Asynchrone hersenontwikkeling lijkt de kern te vormen van wat we in uitvoering zíen bij hoogbegaafde kinderen (Tetreault, 2019).

Asynchrone brein ontwikkeling

Tetreault en Zakreski (2020) concluderen dat het hoogbegaafde brein aanzienlijk verschilt qua morfologie, functionaliteit, structuur, interne netwerken en verwerkingssnelheid. Daarbij voelen hoogbegaafden zich vaak significant anders dan hun neurotypische leeftijdsgenoten. Deze verschillen doen zich voor in sensorische verwerking, sociaal functioneren, emotionele regulatie, verwerkingssnelheid, intellectuele betrokkenheid en geheugenfunctie. Het is normaal om anders te zijn, of zoals Alvarado (1989) schreef: ‘It is normal for the gifted to appear abnormal’.

Verwacht het onverwachte

Verwacht het onverwachte bij (hoog)begaafde kinderen. Immers, zoals Knops (2008) illustreert is het voor een hoogbegaafd kind in het voortgezet onderwijs niet een vanzelfsprekendheid om op tijd te gaan leren voor een proefwerk. Het is niet ongebruikelijk dat hoogbegaafde kinderen met asynchronie, voorlopend in cognitie, worstelen met executief functioneren (Beljan, 2020). Toch kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn.

Geen remming maar afstemming

In de huidige wereld van opvoeding, zorg en onderwijs wordt uitgegaan van gemiddelden en getallen, geldend als de ‘norm’. Deze zijn opgesteld om te begrijpen hoe kinderen zich ontwikkelen, op welke manier en welke leeftijd. Wanneer het beschrijvend wordt gebruikt, kan het een nuttig hulpmiddel zijn. Het wordt anders wanneer het, vaak onbewust, als maatstaf of verwachtingspatroon wordt gebruikt. Dit beperkt het perspectief dat elk kind, naast gemeenschappelijke eigenschappen, over unieke eigenschappen beschikt en zich op een eigen unieke manier ontwikkelt (Safe, 2014).

Al valt er nog een wereld te ontdekken, laten we kinderen en hun ontwikkelingspotentieel niet remmen vanwege leerstofjaarklassensysteem, getallen of gemiddelden, maar zoeken naar behoeften en afstemming. Voor zowel de persoonlijke- als talentontwikkeling.

Meer lezen over Asynchrone ontwikkeling: een remmende voorsprong? Bel of mail me gerust.

Liefs Margarita

#hoogbegaafd #dubbelbijzonder #hooggevoelig #hoogontwikkelingspotentieel #geenremmingmaarafstemming #asynchronehersenontwikkeling #magievanasynchronie #maatwerk #ongekendtalent #ononderbrokenontwikkeling #echa #radboudcsw

Asynchrone ontwikkeling is asynchrone weergave. Als ik een sportieve uitspatting heb, wil ik wel eens op de Tacx trainer stappen. M’n racefiets op zo’n smart fietstrainer waarop je de straatstenen eruit kunt rijden en tegelijkertijd geen centimeter verzet. De fietstrainer kun je verbinden met speciale software en een ‘sociaal’ trainingsprogramma als – in mijn geval – #Zwift. Om optimaal te genieten van het virtuele landschap verbind ik mijn telefoon met het TV scherm. Heel gemakkelijk via synchrone weergave. Eenmaal in cadans, maakt mijn brein nog steeds meer RPM dan mijn benen.

Van tijd tot tijd verloopt de weergave van mijn telefoon niet synchroon met het beeld op de televisie. Hapert, versnelt of stopt de beweging van het televisiescherm. Het brengt mijn koers-gedachten op asynchrone ontwikkeling. Bij kinderen, jongeren en volwassenen met ongekend talent verloopt de ‘weergave’ ook niet synchroon. Zijn er tempowisselingen in fysieke, cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling waarneembaar. Sterker nog, asynchrone weergave is meer regel dan uitzondering bij hoogbegaafden.

Asynchrone ontwikkeling

‘Hoogbegaafdheid is ‘asynchrone ontwikkeling’ waarin geavanceerde cognitieve vaardigheden en verhoogde intensiteit worden gecombineerd om innerlijke ervaringen en bewustzijn te creëren die kwalitatief verschillen van de norm. Deze asynchronie neemt toe met een hogere intellectuele capaciteit. Het unieke van hoogbegaafden maakt hen bijzonder kwetsbaar en vereist aanpassingen in opvoeding, onderwijs en begeleiding om zich optimaal te kunnen ontwikkelen’ (The Columbus Group, 1991).

Waar de meeste mensen zich relatief uniform ontwikkelen qua kalenderleeftijd en de mentale of intellectuele leeftijd, verloopt de ontwikkeling bij hoogbegaafden asynchroon. Ontwikkelen ze zich mentaal vaak sneller dan fysiek, sociaal en/of emotioneel. Waarbij geldt: hoe begaafder, hoe groter de verschillen. Hoogbegaafde kinderen of volwassenen met leerproblemen, gewoonlijk dubbel bijzonder of twice exceptionals (2E) genoemd, zijn het meest asynchroon bewegend in de ontwikkeling. Let op, asynchronie is geen competitief concept. Meer asynchronie is niet beter. De discrepanties in denken, gedrag en reacties líjken misschien abnormaal, maar zijn juist normaal voor begaafden. Zoals Alvarado (1989) schrijft: it is normal for the gifted to appear abnormal.

Ook al hoort asynchrone ontwikkeling en asynchrone weergave bij hoogbegaafdheid, we leven in een maatschappij waar ‘gelijkheid’ regeert. In de praktijk merk ik bij betrokkenen dat de onbalans – van binnen en buiten – die men ervaart door verwachtingen, normen, gemiddelden en/of over- of onderschatting van bepaalde aspecten in de ontwikkeling, regelmatig zorgt voor: frustraties, verwarring, stress, teleurstellingen, misverstanden, spanningen, onzekerheden, angsten, verlegenheid, imposter syndroom, aanpassing, vervreemding, isolatie, negatief zelfbeeld of misdiagnoses.

Asynchrone weergave: de verschillende leeftijden in mij

Hoe ‘ziet’ ongelijke ontwikkeling er uit? Er zijn voorbeelden te over, maar neem bijvoorbeeld je 2-jarige peuter. Cognitief en verbaal ver vooruit. Vindt sociaal en emotioneel makkelijk aansluiting bij zijn of haar 3 jaar oudere broertje of zusje en dito vriendjes. Echter, fysiek wil het net zo hard rennen maar kan het niet bijbenen. Gevolg: asfalt-eczeem.

Of een 7-jarig hoogbegaafd schoolkind die praat als een volwassene, argumenteert als een advocaat en met gemak leest op middelbare school niveau. Reken taken uitvoert op groep 4 niveau en nog een fijne motoriek heeft op groep 2 niveau. Hierdoor frustraties ondervindt omdat het bij schrijven nog niet de motorische coördinatie en vaardigheden heeft.

De tiener/puber die intellectueel menig natuurkundig wonder begrijpt en weet te verklaren, maar bij het journaal kijken onverwacht ‘kinderlijk’ overstuur raakt omdat het nog niet het emotionele vermogen of controle heeft om met de impact van rampen als tornado’s en orkanen om te gaan.

De begaafde brugklasser met dyslexie, die zich verveelt bij wiskunde en biologie omdat het te gemakkelijk is. Zich irriteert aan de saaie discussies in de klas, maar moeite heeft om lesboeken te lezen of boeken die passen bij de interesses en het begripsniveau. Bij toetsen tijd tekort komt. Door zowel het lezen als het te ver doordenken of bij vraagstellingen meerdere mogelijkheden ziet. Hierdoor onzeker wordt, slechte werkgewoontes ontwikkelt en afstroomt.

Een student met ongekend talent die bij colleges, opdrachten of scriptie schrijven verzandt in details omdat hij of zij in oplossingen denkt en graag eerst het grote geheel wil overzien (#topdown). Door asynchrone ontwikkeling nog worstelt met matige executieve functies als planning, organiseren, keuzes maken en/of hulp durven vragen. Hierdoor uitstelgedrag vertoont, studievertraging oploopt of motivatie voor de studie verliest.

Van jong tot oud(er)

Asynchronie of asynchroniteit komt in de gehele levensloop voor, dus ook bij hoogbegaafde volwassenen. Soms wordt je asynchrone weergave gezien en gewaardeerd. Worden je soft skills en ‘jeugdige’ creatief vermogen om oplossingen te zien en te bedenken voor verschillende bedrijfsproblemen enthousiast ontvangen door je leidinggevende. Krijg je de kans het te implementeren en door te groeien, zonder frustraties.

Soms niet. Worden dezelfde vaardigheden en vermogen om veerkrachtig en ’kinderlijk’ te blijven, anders geïnterpreteerd. Zorgden ze er juíst voor dat je de perfecte match bent voor die functie. Ketst het in het gesprek af omdat je niet als die ‘zwaargewicht’ overkomt. Omdat je ‘te jong’ oogt, door je verhoogde intensiteit ‘onvolwassen’ lijkt, atypisch reageert of door de vele gedachtensprongen verbaal van de hak op de tak lijkt te springen. Of omdat je té direct bent, vanwege je snelle eerlijke denken. Of omdat je je zo aan het af bent stemmen op een ieder die bij je aan tafel zit, dat je jezelf verliest.

Asynchrone ontwikkeling is een dynamisch, complex construct. Naarmate je ouder wordt zul je er niet altijd minder hinder van ervaren. Immers, hoogbegaafd ben je je hele leven. Of je nu jong of oud(er) bent, als ongekend talent blijf je een ander wereldbeeld hebben, anders denken en voelen, unieke probleemoplossende stijlen houden en een complexe en intense innerlijke omgeving ervaren. Het is vaak wel minder relevant. Omdat de ontwikkeling van volwassenen nu eenmaal niet zo tijd en prestatie gebonden is als bij kinderen. Omdat het ‘aanpassen’ je gemakkelijker afgaat? Of -naar ik hoop- je ‘cadans’ hebt gevonden en weet hoe je je prachtige oneven vermogens positief en even-wichtig kunt inzetten.

Aan je ‘tacx’ zitten

Het continu demarreren en lossen in intellectuele capaciteit, intensiteiten, ontwikkelingen en vaardigheden vallen voor jezelf en de omgeving niet altijd te rijmen. Ik zie menig kind stoeien met eigenwaarde, emoties, zelfbeeld en stress. Zich overstuur afvragen ‘waarom kan ik niet gewoon normaal zijn?’ Ouders die het opvoeden van een hoogbegaafde kind en het schakelen in leeftijden als intens, uitdagend of vermoeiend ervaren. Verbaasde onderwijsinstellingen die de kwaliteiten en talenten van een leerling zo enorm zien uiteenlopen. En (hoog)begaafde (jong)volwassenen die zich ‘gevangen’ voelen. Trendsetters zijn, geen trendvolgers. Het gevoel hebben ‘te vroeg te zijn’ met ideeën die anderen nog niet zien of begrijpen. Zich daardoor ’raar’, onbegrepen of alleen voelen of gebrek aan voldoening in studie of werk ervaren.

Hoe eerder je (hoog)begaafdheid en z’n ploegmaat asynchrone ontwikkeling bij jezelf, je kind, leerling of student (h)erkent, begrijpt en accepteert, hoe minder snel je aan je ‘tacx’ zit. Laten we daarom vooral een verruimde blik houden en beseffen en waarderen dat het voor ongekend talent van jong tot oud(er) normaal is om anders te zijn.

Wil je meer weten over asynchroneontwikkeling of napraten voor jezelf of een ander, neem gerust contact met me op. Meer lezen? Neem een kijkje op www.talenten.club of www.de-eigenwijze.nl

#asynchroneontwikkeling #asynchroneweergave #ongekendtalent #hoogbegaafdheid #twiceexceptionals #zelfbeeld #verruimjeblik #ontwikkelingspsychologie #geenremmingmaarafstemming

Tag Archief van: asynchrone-ontwikkeling